შოკოლადის ტკბილეული, რომელიც შეიძლება შხამივით იმოქმედოს: რატომ უნდა დავფიქრდეთ ნუტელას ყოველდღიურ მოხმარებაზე

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე,
საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე

ბავშვებისთვის საყვარელი და მშობლებისთვის მოსახერხებელი – სწორედ ასე აღიქმება ნუტელა. მისი გემო ნამდვილად მიმზიდველია, მაგრამ უკან მდგომი რეალობა გაცილებით მძიმეა, ვიდრე ერთი შეხედვით ჩანს. ნუტელა არ არის უბრალოდ შოკოლადის კრემი – ის წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე ძლიერ ინდუსტრიულ პროდუქტს, რომელიც ზიანს აყენებს თქვენს გულს, ღვიძლს, ტვინს და რაც ყველაზე შემაშფოთებელია – თქვენს შვილებს.

 ვიზუალური ანალიზი: როგორია ნუტელას რეალური შემადგენლობა?

გადასაღებად გამოყოფილი ფოტოს მიხედვით, რომელიც არაერთ საერთაშორისო ბლოგსა და ანალიზში გამოქვეყნდა (მაგ. Fill Your Plate Blog), ნუტელას შემადგენლობა ასე ნაწილდება:
• შაქარი – დაახლოებით 55-58%
• პალმის ზეთი – 20%
• თხილი – 13%
• კაკაო – 7.4%
• გამშრალი რძის ფხვნილი – 8.7%
• დანარჩენი – ემულგატორები და არომატიზატორები (მაგ. ვანილინი)

ანუ 70%-ზე მეტი ნუტელასი შედგება შაქრისა და ცხიმისგან, ხოლო თხილი და კაკაო – რომელიც მომხმარებლისთვის თითქოს ძირითადი ინგრედიენტია – გაცილებით ნაკლებია.

რა იმალება ამ ინგრედიენტების უკან?
1. შაქარი — ბავშვობის შხამი
მაღალი შაქრის მიღება ასოცირდება:
• ინსულინის რეზისტენტობასთან
• სიმსუქნისა და II ტიპის დიაბეტის განვითარებასთან
• გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებთან
• ტვინის ფუნქციური დარღვევებთან (განსაკუთრებით ბავშვებში)
• კბილების დაზიანებასთან
2. პალმის ზეთი — უჩინარი მოწამვლა
ინდუსტრიულად დამუშავებული პალმის ზეთი მაღალ ტემპერატურაზე გადამუშავებისას წარმოქმნის კარცინოგენულ ნივთიერებებს.
ასევე:
• ზრდის ცუდი ქოლესტერინის (LDL) დონეს
• აუარესებს ღვიძლის ფუნქციას
• ახშობს ბუნებრივ ჰორმონულ ბალანსს
• წარმოება იწვევს ტყეების გაჩეხვასა და ეკოლოგიურ ზიანს
3. ემულგატორები და არომატიზატორები
• ნაწლავური მიკრობიომის დარღვევა
• ქრონიკული ანთება
• საჭმლისმონელების დარღვევა
• იმუნური სისტემის სუსტობა

რატომ არის ეს ყველაფერი განსაკუთრებით საშიში ბავშვებისთვის?

ბავშვის ღვიძლი, თირკმლები და ნერვული სისტემა ჯერ არ არის სრულად განვითარებული, რის გამოც ტოქსიკური ნივთიერებების მიმართ ისინი ბევრად უფრო დაუცველნი არიან. ნუტელას ყოველდღიური მოხმარება:
• ანელებს ტვინის განვითარებას
• იწვევს კონცენტრაციის პრობლემებს
• ზრდის ჰიპერაქტივობის და დეპრესიის რისკს
• აჩენს სერიოზულ მეტაბოლურ ცვლილებებს

 პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:

„ნუტელა – რომელიც თითქოს სიხარულთან და ბავშვობასთან ასოცირდება – რეალურად წარმოადგენს დამალულ საფრთხეს. მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ ეს არ არის უბრალოდ შოკოლადის პასტა, არამედ ძლიერი ბიოქიმიური კომპოზიცია, რომელიც ყოველდღიურად ბავშვების ჯანმრთელობაზე ზემოქმედებს. პასუხისმგებლობა ჩვენზეა — ვიცოდეთ სიმართლე და ვიმოქმედოთ ამ ცოდნის საფუძველზე.“

რა შეგიძლიათ გააკეთოთ?
• ნუტელა არ უნდა იყოს ყოველდღიური ნაწილი ბავშვის რაციონში
• გამოიყენეთ ბუნებრივი ალტერნატივები – თხილის კრემი თაფლით, კაკაოთი და მცენარეული ზეთით
• ყურადღება მიაქციეთ ინგრედიენტების სიას ეტიკეტზე:
თუ შაქარი პირველი ინგრედიენტია, ე.ი. პროდუქტი ამაზეა დაფუძნებული!

ჯანსაღი ნუტელას რეცეპტი სახლის პირობებში

ინგრედიენტები:
• თხილი – 1 ჭიქა (შეგიძლიათ გამოიყენოთ ბრინჯით მოხალული ან უმი)
• კაკაოს ფხვნილი – 2 სუფრის კოვზი (100% ნატურალური)
• თაფლი ან ხილის სიროფი – 2–3 სუფრის კოვზი (შეიძლება მურაბის წვენიც)
• ზეთისხილის ზეთი ან ნუშის ზეთი – 2 სუფრის კოვზი
• ვანილი (სურვილისამებრ) – ½ ჩაის კოვზი
• წყალი ან მცენარეული რძე (კონსისტენციის მისაღებად) – 2–4 სუფრის კოვზი

მომზადება:
1. თხილის მომზადება:
შედგით თხილი ღუმელში 180°C-ზე დაახლოებით 8–10 წუთით, რათა უფრო არომატული და რბილი გახდეს. შემდეგ მოაცილეთ კანი (შეიძლება ხელით ან ტილოით).
2. გაფქვა:
მოთავსეთ თხილი ბლენდერში და დააბლენდერეთ ნელ-ნელა, სანამ გახდება პასტის მსგავსი. თავდაპირველად გამოვა ფხვნილი, შემდეგ – ზეთოვანი მასა.
3. დამატება:
დაუმატეთ კაკაოს ფხვნილი, თაფლი, ზეთი და ვანილი. კვლავ დააბლენდერეთ.
4. კონსისტენციის მოწესრიგება:
დაამატეთ მცენარეული რძე ან წყალი სუფრის კოვზებით, სანამ მიიღებთ სასურველ რბილობას.
5. შენახვა:
ჩაასხით მინის ქილაში და შეინახეთ მაცივარში 7–10 დღის განმავლობაში.

რატომ ჯობს ეს რეცეპტი ინდუსტრიულ ნუტელას?
• არ შეიცავს რაფინირებულ შაქარს ან პალმის ზეთს
• მდიდარია ჯანსაღი ცხიმებითა და ანტიოქსიდანტებით (თხილი და კაკაო)
• გემრიელია და ამავდროულად – სავსეა საკვები ღირებულებით

 პროფესორი გიორგი ფხაკაძე გირჩევთ:
„ჩვენი ყოველდღიური არჩევანები განსაზღვრავს მომავალ ჯანმრთელობას. თუ გიყვართ ნუტელას გემო – გააკეთეთ იგი სახლის პირობებში, ჯანმრთელობისთვის უსაფრთხოდ. ეს არის ნაბიჯი, რომელიც ზრუნვას ნიშნავს როგორც საკუთარ თავზე, ისე თქვენს შვილებზე.“

 წყაროები:
1. Best Folk Medicine – You Need to Stop Eating Nutella for These Disturbing Reasons, 2018
https://bestfolkmedicine.com/…/you-need-to-stop-eating…
2. Fill Your Plate Blog – Nutella Ingredient Breakdown Visualization
3. HealthifyMe – Palm Oil in Nutella: Health Hazards and Environmental Impact
https://www.healthifyme.com/blog/palm-oil-in-nutella/