ფრჩხილების სიძლიერე და ელასტიკურობა მჭიდრო კავშირშია ჩვენი ორგანიზმის შიდა მდგომარეობასთან. თუ ხშირად გტყდებათ ფრჩხილები, ფიქრობთ, რომ თქვენი ხელისგულები უსუსურად გამოიყურება და ამასთან ერთად გაწუხებთ თმის ცვენა, მშრალი კანი და ტუჩის კუთხეებში ბზარები, დროა, ყურადღება მიაქციოთ რკინის დონეს ორგანიზმში.
რკინის დეფიციტი – მთავარი დამნაშავე სუსტი ფრჩხილებისთვის
ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზი, რის გამოც ფრჩხილები იოლად ტყდება, სწორედ რკინის დაბალი დონეა სისხლში. ხშირ შემთხვევაში რკინის დეფიციტი არ ვლინდება ანემიით, მაგრამ ფრჩხილების მდგომარეობა ერთ-ერთი პირველი ინდიკატორია, რომელიც გვანიშნებს პრობლემაზე.
როგორ მოქმედებს რკინა ფრჩხილებზე?
რკინა პასუხისმგებელია უჯრედებში ჟანგბადის ტრანსპორტზე. როცა ორგანიზმში ეს ელემენტი საკმარისი რაოდენობით არ არის, ფრჩხილებსა და თმაზე სისხლის ნაკადი მცირდება, რაც იწვევს მათ მტვრევადობას, გამოშრობას და ნელა ზრდას.
მცენარეული vs ცხოველური რკინა – რა უნდა იცოდეთ?
ხშირად გვესმის, რომ რკინა ბოსტნეულშიც შედის — ეს ასეა, თუმცა მცენარეული წარმოშობის რკინა (non-heme) ადვილად არ შეიწოვება ორგანიზმის მიერ, განსხვავებით ცხოველური რკინისგან (heme iron), რომელიც ძირითადად წითელ ხორცში გვხვდება.
✅ უმჯობესია, კვირაში რამდენჯერმე მიირთვათ წითელი ხორცი — როგორიცაა საქონლის ხორცი, ღვიძლი და სუბპროდუქტები. ისინი რკინის ბუნებრივი და ყველაზე ადვილად შესათვისებელი წყაროა.
რკინის მიღება დანამატების საშუალებით
თუ საკვები alone არ არის საკმარისი, შესაძლოა ექიმმა რკინის შემცველი დანამატების მიღება გირჩიოთ. თუმცა, დაუკითხავად რკინის მიღება რეკომენდებული არ არის, რადგან მისმა ჭარბმა დოზამ შესაძლოა სხვა პრობლემები გამოიწვიოს — მათ შორის მეტალის გემო პირში, ყაბზობა ან გასტროინტესტინალური დისკომფორტი.
🩺 რჩევა: ჩაიტარეთ სისხლის ანალიზი (სხვა მაჩვენებლებთან ერთად ფერიტინი, ჰემოგლობინი და რკინა) და მხოლოდ ექიმის რეკომენდაციით დაიწყეთ დანამატების მიღება.
დამატებითი ნიშნები, რომ შესაძლოა რკინა გაკლიათ:
-
თმის ცვენა და მტვრევადობა
-
კანის გამოშრობა და პილინგი
-
ენერგიის ნაკლებობა და სისუსტე
-
გულმკერდის ფერმკრთალობა
-
ტუჩის კუთხეებში ბზარები
როგორ ავიცილოთ რკინის დეფიციტი?
🔹 მიირთვით სუფთა, არაპროცესირებული ცხოველური პროდუქტები
🔹 შეაერთეთ რკინით მდიდარი საკვები C ვიტამინით (ლიმონი, ბროკოლი, ბულგარული წიწაკა) შეწოვის გასაუმჯობესებლად
🔹 მოერიდეთ ჩაის ან ყავის მიღებას რკინით მდიდარი საკვების შემდეგ — ისინი რკინის ათვისებას აფერხებენ
🔹 გამოიძინეთ საკმარისად და შეამცირეთ სტრესი — ეს ფაქტორები გავლენას ახდენენ მიკროელემენტების ბალანსზე
დასკვნა
ფრჩხილების მტვრევადობა მხოლოდ კოსმეტიკური პრობლემა არ არის — ის ორგანიზმის შინაგან მდგომარეობაზე მიანიშნებს. თუკი ეს სიმპტომი გაწუხებთ, პირველ რიგში გააკონტროლეთ რკინის დონე, გაიარეთ კონსულტაცია სპეციალისტთან და მიიღეთ სწორი კვებითი გადაწყვეტილებები. ასე არა მხოლოდ ფრჩხილების, არამედ თმისა და კანის მდგომარეობაც გაუმჯობესდება.
– თუ ფრჩხილები მარტივად გტყდებათ, ამას 3 წამყვანი მიზეზი აქვს, რომელთა მოგვარებითაც ფრჩხილებს შეინარჩუნებთ.
ნომერ პირველი მიზეზი რკინის ნაკლებობაა. თუ თქვენს სხეულში რკინა დაქვეითებული რაოდენობითაა, ეს შეიძლება თავიდან ანემიით არ გამოვლინდეს და ფრჩხილების მომატებული მტვრევადობით გამოიხატებოდეს. ჩაიცვამთ რაღაცას, გამოდებთ ფრჩხილს და მაშინვე გძვრებათ… თუ გინდათ, რომ პრობლემა მოაგვაროთ, ერთ-ერთი გამოსავალი არის ის, რომ რკინით მდიდარი საკვები მიიღოთ. რკინას დიდი რაოდენობით შეიცავს მცენარეები, ვაშლი, ხორცი. მაგრამ, არ მოტყუვდეთ, მცენარეებში არსებულ რკინას ჩვენი სხეული ძალიან რთულად იღებს. ამიტომ, მიირთვით ხორცეული. წითელ ხორცში არსებული რკინა ჩვენი სხეულის მიერ ძალიან ადვილად შეიწოვება. ამიტომ, რკინა შეივსეთ. რკინა შეგიძლიათ, დანამატების სახითაც მიიღოთ, თუმცა სპეციალისტთან კონსულტაციის შემდეგ.
მეორე, რაც შეიძლება ფრჩხილების მტვრევადობას იწვევდეს, ეს ფარისებრი ჯირკვლის დაქვეითებული აქტივობაა. როცა ის თქვენს სხეულში საკმარისი რაოდენობის თიროქსინი და ტრიიოდთირონინი არ წარმოიქმნება, სხეულში მეტაბოლიზმი ქვეითდება, მათ შორის თმის ძირებში, ფრჩხილის ძირებში, კანში და სწორედ ეს იწვევს მიდრეკილებას, რომ ფრჩხილების მომატებული მტვრევადობა, თმის ცვენა, კანის სიმშრალე გაქვთ. ამიტომ, მსგავსი პრობლემების დროს, თქვენი ამოცანაა, ენდოკრინოლოგთან მიხვიდეთ და იმკურნალოთ. ასევე, არ დაგავიწყდეთ, რომ თუ ხართ ისეთ ადგილებში, სადაც იოდის ნაკლებობაა, ჰიპოთირეოზისკენ მიდრეკილება გექნებათ. ამიტომ, იოდი უნდა შეივსოთ. ეს შეიძლება იოდიზირებული მარილის სახით იყოს. კვერცხი, თევზეული იოდის კარგი წყაროა. ასევე, ზოგიერთი მცენარეული პროდუქტი, თუმცა ისინი ჩვენთვის რთულად მისაწვდომია.
მესამე, რაც ასევე შეიძლება ფრჩხილების მომატებულ მტვრევადობას იწვევდეს, D ვიტამინის ნაკლებობაა. თუ თქვენს სხეულს D ვიტამინი აკლია, სხეული კალციუმსაც ნაკლებად იყენებს. შეიძლება სისხლში კალციუმის რაოდენობა ნორმაში გქონდეთ, მაგრამ ის ქსოვილების მიერ რთულად გამოიყენება, იმიტომ რომ სხეულში D ვიტამინი საკმარისი რაოდენობით არ არის. ამიტომაა, რომ ფრჩხილების ადვილად მტვრევისკენ ხართ მიდრეკილნი.
ფრჩხილების მომატებული მტვრევადობა, თმის ცვენა, კანის სიმშრალე აღნიშნულმა პრობლემებმა შეიძლება, გამოიწვიოს.
გარდა ამისა, B ჯგუფის ვიტამინები ასევე შეიძლება ფრჩხილების მომატებული მტვრევის მიზეზი იყოს. ასევე, იშვიათ შემთხვევებში, შესაძლოა, აღნიშნულ პრობლემას აკნეს საწინააღმდეგო ზოგიერთი პრეპარატი იწვევდეს, რომელიც მძიმე ფორმის დროს ინიშნება.