მეცნიერების შოკისმომგვრელი აღმოჩენა – გრიპის ვირუსი „ჰაკავს“ უჯრედს

დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი

საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე | WHO-ს ექსპერტი

მეცნიერებმა Göteborg-ის უნივერსიტეტში გააკეთეს აღმაფრთოვანებელი აღმოჩენა:

გრიპის ვირუსი (ინფლუენცა A) მხოლოდ ინფიცირებას არ აკმაყოფილებს — ის აქტიურად “ჰაკავს” ჩვენი უჯრედების გენურ სისტემას, რათა ორგანიზმმა ვერ მიაწვდოს განგაშის სიგნალი და ვირუსმა გავრცელება განაგრძოს.

რა გაარკვიეს შვედმა მეცნიერებმა?

გრიპის ვირუსი ითვისებს ცილას, რომელსაც ეწოდება AGO2 – ეს ცილა ჩვეულებრივ უჯრედის ბირთვს გარეთ ფუნქციონირებს და მართავს გენების ჩართვა-გამორთვას RNA-ის მეშვეობით.

ვირუსი „შეიყვანს“ ამ ცილას უჯრედის ბირთვში, სადაც ის:

• თიშავს ინტერფერონის გენებს (type I interferons) – ანუ იმუნურ განგაშს

• არღვევს იმუნური სისტემის რეაგირების სისწრაფეს

• ხელს უწყობს ვირუსის სწრაფ გამრავლებას ორგანიზმში

ინტერფერონები ის ნივთიერებებია, რომლებსაც ინფიცირებული უჯრედები უშვებენ, რათა მეზობელი უჯრედები გააფრთხილონ საფრთხის შესახებ.

თუ ეს სიგნალი „დაჩუმდა“ – ვირუსს აღარაფერი აბრკოლებს.

ეს მექანიზმი პირველად აღწერა შვედმა ბიოლოგმა აიშე სარშადმა თავის კოლეგებთან ერთად ჟურნალში Nucleic Acids Research.

ახალი იმედი: უკვე არსებული პრეპარატი (ATO)

მეცნიერებმა შეისწავლეს, შეეძლო თუ არა ამ „ჰაკერული“ მექანიზმის დაბლოკვა.

გამოსცადეს პრეპარატი arsenic trioxide (ATO) – რომელსაც დღეს იყენებენ ლეიკემიის (სისხლის კიბოს) სამკურნალოდ.

შედეგები:

•ინტერფერონის გამომუშავება გაიზარდა

•თაგვებში ვირუსის რაოდენობა ფილტვებში მნიშვნელოვნად შემცირდა

•ეს პრეპარატი უკვე დამტკიცებულია კლინიკური გამოყენებისთვის (სხვა დაავადებისთვის) – რაც აჩქარებს კვლევის გზას

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:

„ეს აღმოჩენა გვაჩვენებს, როგორ ხდება ვირუსის ბრძოლის წინა ხაზი უჯრედის შიგნით — გენეტიკურ დონეზე.

გრიპი არ არის უბრალო სიცივე – ის სისტემურად ანადგურებს იმუნურ ბალანსს.

თუ მეცნიერები შეძლებენ ამ პროცესების დამუხრუჭებას, ეს შეიძლება გახდეს მომავლის ანტივირუსული თერაპიის ბირთვი.“

• Dr. Aishe Sarshad (Sahlgrenska Academy)

• Dr. Davide Angeletti

• Hsiang-Chi Huang (Postdoc)

• Göteborg University, Sweden

გამოქვეყნდა: Nucleic Acids Research, 28 April 2025

სრული სტატია აქ

რა უნდა ვიცოდეთ საზოგადოებამ?

• გრიპი შესაძლოა არა მხოლოდ რესპირატორული ვირუსია, არამედ გენური იმუნორეგულაციის მტერი

• ჩვენ გვჭირდება მეტი ინვესტიცია იმუნურ კვლევაში და ანტივირუსულ თერაპიებში

• ეს კვლევა ახალ გზას ხსნის — ვიბრძოლოთ არა მხოლოდ ვირუსის წინააღმდეგ, არამედ იმ გზების წინააღმდეგაც, რომლებსაც ის ჩვენი უჯრედების „დასამორჩილებლად“ იყენებს

შენი ექიმი – ჯანმრთელობა და მეცნიერება ყველასთვის გასაგებად

დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH), მედიცინის დოქტორი (PhD)

WHO-ს ექსპერტი | Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი

გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი