ვიტამინი A და ვიტამინი E – შეიძლება ვიტამინმა ზიანი მოგაყენოთ?!

დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე

ვიტამინები და დანამატები დღეს მოდაშია — ყველა სვამს რაღაცას… მაგრამ იცით რომ ორ ყველაზე პოპულარულ ვიტამინს შეუძლია ტოქსიკური ზიანი მიაყენოს თქვენს ღვიძლს და ნერვულ სისტემას?

National Geographic-ის ახალი ანალიზი გვაფრთხილებს:

• ვიტამინი A და ვიტამინი E — ორივე ცხიმხსნადია
• ისინი აგროვებენ მარაგს ღვიძლში და ცხიმოვან ქსოვილში

გრძელვადიან მიღებას, განსაკუთრებით მაღალი დოზით, შეუძლია გამოიწვიოს:

• ღვიძლის ტოქსიკურობა
• გულის რიტმის დარღვევები
• კუნთოვანი სისუსტე
• ოსტეოპოროზი
• ნერვული სისტემის დაზიანება
• ზოგიერთ შემთხვევაში — ონკოგენური რისკიც

რა განსხვავებაა ცხიმხსნად და წყალხსნად ვიტამინებს შორის?

• წყალხსნადი ვიტამინები (მაგალითად, C და B ჯგუფი) სხეულიდან გამოიდევნება შარდით და იშვიათად დაგროვდება

• ცხიმხსნადი ვიტამინები (A, D, E, K) სხეულში გროვდება და გადაჭარბების შემთხვევაში ზიანს აყენებს

საქართველოში კი სიტუაცია საგანგაშოა:

• ადამიანები თვითნებურად ყიდულობენ დანამატებს

• ბევრს სწამს, რომ „ვიტამინი ცუდს ვერ გააკეთებს“

• არ ტარდება არც ღვიძლის მონიტორინგი და არც ექიმთან კონსულტაცია

• ხარისხი გაუმართავია — ბაზარზე უამრავი არატესტირებული პრეპარატია

რას გვირჩევს პროფესორი ფხაკაძე?

არავითარ შემთხვევაში არ მიიღოთ ვიტამინები „უბრალოდ ისე“ — საჭიროა ანალიზი და ექიმის რჩევა

A და E ვიტამინები უნდა მიიღოთ მხოლოდ საჭიროების შემთხვევაში, მკაცრი დოზით

შეამოწმეთ პროდუქტის ხარისხი და წყარო — აირჩიეთ მხოლოდ სერტიფიცირებული მწარმოებლები

ბავშვებს, ორსულებს და ხანდაზმულებს სჭირდებათ განსხვავებული მიდგომა — თვითნებობა აქ განსაკუთრებით სახიფათოა

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:

„ვიტამინი არ არის ტკბილეული — ეს ბიოქიმიური ნივთიერებაა, რომელსაც შეუძლია გააკეთოს სიკეთეც და ზიანიც. ყველაზე დიდი შეცდომა არის თვითნებურად დანამატების მიღება. საქართველოში საჭიროა ძლიერი საზოგადოებრივი განათლება ამ თემაზე და მკაცრი რეგულაცია. ვიტამინების მიღება უნდა იყოს სამეცნიერო და არა ემოციური გადაწყვეტილება.“

NIH – Vitamin A and E Toxicity Review

WHO – Guidelines on Vitamin Supplementation Safety

დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი. ის არის WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი.